از شکاف عرضه و تقاضا تا مقیاس‌پذیری راهکارها؛ مسیر واقعی هوشمندسازی در صنایع معدنی
بهاره خازنی، مدیر نوآوری، هوشمندسازی و امنیت ایمیدرو از برگزاری قریب‌الوقوع فراخوان همکاری با شرکت‌های توانمند ایرانی در حوزه هوشمندسازی معادن و صنایع معدنی خبر داد و تأکید کرد این فراخوان‌ها با رویکرد عملیاتی و مسئله‌محور برگزار می‌شوند تا به بهبود بهره‌وری، مدیریت انرژی هوشمند و کاهش هزینه‌های تولید در زنجیره معدن و صنایع معدنی کشور بینجامند.
به گزارش معدن‌نیوز، بهاره خازنی، مدیر نوآوری، هوشمندسازی و امنیت ایمیدرو از برگزاری قریب‌الوقوع فراخوان همکاری با شرکت‌های توانمند ایرانی در حوزه هوشمندسازی معادن و صنایع معدنی خبر داد و تأکید کرد این فراخوان‌ها با رویکرد عملیاتی و مسئله‌محور برگزار می‌شوند تا به بهبود بهره‌وری، مدیریت انرژی هوشمند و کاهش هزینه‌های تولید در زنجیره معدن و صنایع معدنی کشور بینجامند.
بهاره خازنی مدیر نوآوری، هوشمندسازی و امنیت این سازمان در پنل تخصصی «هوشمندسازی در معدن و صنایع معدنی با مروری بر پروژه‌های موفق و چالش‌ها» از برگزاری فراخوان‌های موضوع‌محور برای جذب شرکت‌های داخلی فعال در حوزه هوشمندسازی خبر داد.
وی با بیان اینکه رویکرد ایمیدرو عبور از امضای تفاهم‌نامه‌های صرف و حرکت به سمت اقدامات اجرایی و عملیاتی است، افزود: سازمان قصد دارد از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان، تولیدکننده نرم‌افزارهای تخصصی و توسعه‌دهندگان سامانه‌های هوشمند در فرآیندهای معدنی بهره‌برداری کند تا بتواند مسائل سازمان‌های ستادی و واحدهای تولیدی را به کمک هوش مصنوعی و تحلیل داده حل کند.
خازنی تأکید کرد که این پروژه‌ها در قالب فراخوان‌های مسئله‌محور (Problem-Based Calls) طراحی می‌شوند و از همه شرکت‌های ایرانی واجد توانمندی دعوت خواهد شد تا در این مسیر مشارکت کنند.
مدیریت انرژی هوشمند در اولویت همکاری
مدیر نوآوری و هوشمندسازی ایمیدرو با اشاره به اهمیت مدیریت انرژی هوشمند (EMS) در معادن و صنایع معدنی گفت: از تمامی شرکت‌های متخصص در حوزه سیستم‌های مدیریت انرژی هوشمند برای همکاری دعوت می‌کنیم. تاکنون چند شرکت به‌صورت خوداظهاری اعلام آمادگی کرده‌اند که عملکرد آن‌ها در حال صحت‌سنجی است.
پروژه‌های هوشمندسازی موفق معرفی شدند
وی در ادامه درباره ویژگی پنل هوشمندسازی بیان کرد: در این پنل، مسئولان واحدهای تولیدی به‌صورت همزمان، نتایج واقعی اجرای طرح‌های هوشمندسازی خود در واحدهای احیای مستقیم، فولادسازی، فرآوری معدنی و گندله‌سازی را تشریح کردند.
در این نشست، امیرنصرت ذوالفقاری (رئیس کمیته تحول دیجیتال در صنعت)، مجتبی میرجعفری (رئیس هیأت‌مدیره انجمن تحول دیجیتال و هوشمندسازی صنعت و معدن)، و خلیل سجاد (رئیس هیأت‌مدیره انجمن شرکت‌های اتوماسیون صنعتی) حضور داشتند.
گزارش‌های ارائه‌شده شامل دستاوردهایی مانند کاهش مصرف انرژی، افزایش تناژ تولید، بهینه‌سازی نرخ خروجی آهن اسفنجی، تثبیت میانگین کربن و بهبود پایداری فرآیندها بود؛ دستاوردهایی که به گفته مدیران واحدهای فولادی در خطوط تولید به‌صورت ملموس قابل مشاهده‌اند.
این پنل تخصصی با همکاری مشترک ایمیدرو، انجمن صنفی کارفرمایی شرکت‌های اتوماسیون صنعتی و انجمن تحول دیجیتال و هوش مصنوعی صنعت و معدن در حاشیه نمایشگاه ایران‌متافو ۲۰۲۵ در سالن ۳۵ نمایشگاه بین‌المللی تهران برگزار شد.
مجتبی میرجعفری، رئیس هیأت‌مدیره انجمن تحول دیجیتال و هوشمندسازی صنعت و معدن نیز در این پنل با اشاره به واقعیت‌های میدانی پروژه‌های هوشمندسازی، تأکید کرد که بازار فناوری در زنجیره معدن و صنایع معدنی هنوز فاصله معناداری تا وضعیت مطلوب دارد. وی گفت:
«دو سر طیف بازار—یعنی بخش عرضه و بخش تقاضا—هر دو با چالش‌های بنیادی مواجه‌اند. در سمت عرضه، بسیاری از شرکت‌های فناوری به‌دلیل عدم شناخت دقیق از فرآیندها و نیازهای عملیاتی صنعت، راهکارهایی ارائه می‌کنند که تناسب کافی با مسائل واقعی واحدهای تولیدی ندارد. در سمت تقاضا نیز مسائل به‌درستی تعریف، اولویت‌بندی و صورت‌بندی نمی‌شوند و همین باعث می‌شود پروژه‌ها از ابتدا در مسیر نادرست قرار بگیرند.»
او همچنین تأکید کرد که برخی از سازوکارهای قراردادی و تشریفات قانونی موجود با ذات نوآوری در تضاد هستند و همین امر سرعت و کیفیت اجرای پروژه‌های هوشمندسازی را کاهش می‌دهد. میرجعفری درباره هدف برگزاری این رویداد افزود:
«این پنل با رویکردی متفاوت برگزار شد تا به‌جای ارائه کلیات و شعار، تجربیات واقعی و نتایج عملیاتی پروژه‌های انجام‌شده در واحدهای صنعتی به‌صورت شفاف معرفی شود. این نگاه مبتنی بر تجربه و شواهد میدانی باید تبدیل به جریان اصلی توسعه هوشمندسازی در کشور شود.»
تأکید بر مقیاس‌پذیری و نقش رگولاتور
میرجعفری در بخش دوم سخنان خود به یک چالش کلیدی اشاره کرد و گفت:
«پروژه‌هایی که در قالب پایلوت اجرا می‌شوند، اگر قرار است اثربخشی واقعی برای صنعت داشته باشند و برای بخش خصوصی ارزش اقتصادی ایجاد کنند، باید قابلیت مقیاس‌پذیری داشته باشند. بدون مقیاس‌پذیری، نه صنعت از مزایای واقعی هوش مصنوعی بهره‌مند می‌شود و نه شرکت‌های فناور می‌توانند مدل کسب‌وکار پایدار توسعه دهند.»
وی سه پیش‌نیاز اصلی برای مقیاس‌پذیر شدن پروژه‌ها را اشتراک‌گذاری داده، تأمین مالی و سرمایه‌گذاری، و شفافیت در الزامات امنیتی عنوان کرد و افزود:
«نقش رگولاتور بخشی مانند ایمیدرو در این نقطه حیاتی است. ایمیدرو می‌تواند با وضع مقررات هوشمند، ارائه مشوق‌ها، و الزام زیرمجموعه‌ها به پذیرش و به‌کارگیری راهکارهای اثبات‌شده بخش خصوصی، تضمین‌کننده تداوم مسیر تحول دیجیتال باشد. اگر تجربه‌های موفق به‌صورت نظام‌مند تکثیر شوند، تحول دیجیتال از سطح پروژه‌های جزیره‌ای عبور کرده و به یک جریان پایدار در صنعت تبدیل خواهد شد.